ఇవాళ నీతి శాస్త్రం తీసుకున్నాను చదువుదామని .అందులో అత్యున్నత సుఖం గురించి ప్రతిపాదిస్తూ... సుఖమే అత్యున్నత జీవిత లక్ష్యం కాబట్టి , ఏవిధంగా సుఖాలను ఎంచుకోవాలన్నది చాలా ముఖ్యమని చెపుతాడు బెంతాం . అందు కోసమని ఆయన సుఖాల గణిక[caliculas of pleasures ] ఒకటి రూపొందించాడు ...
1. సుఖ తీవ్రత [pleasure intensity ]
2. సుఖ కాల పరిధి [pleasure duration]
3.సుఖ నిశ్చితత్వం[pleasure certainity]
4.సుఖ సామీప్యం [pleasure propinquity ]
5.సుఖ ఫలీకరణ [ pleasure fecundity ]
6. సుఖ స్వచ్చత [pleasure purity ]
7. సుఖ విశాలత లేక విస్తృతి [pleasure extent]
తక్కువ తీవ్రత కలిగిన సుఖం కంటే ఎక్కువ తీవ్రత కలిగిన సుఖానికి ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలి .క్షణిక సుఖాల కంటే దీర్గ కాలం సుఖం ఇచ్చేవి వాన్చించాలి .అనిత్యమైన వాటి కంటే నిత్యమైన సుఖాలు ,అగోచరమైన వాటికంటే సంభవమైన సుఖాలు అత్యున్నతమైనవి .కష్టాలతో కలిసి ఉండే సుఖం కంటే అత్యధిక సుఖాన్ని ఇచ్చేది ,తక్షణ సుఖం కంటే భవిష్యత్ జీవితంలో సుఖాన్ని ఇచ్చేవి మనిషి ఎన్నుకోవాలి అంటాడు .
మరి అనిత్యమైనది ,క్షణికమైనది అని తెలిసి కూడా ఎక్కువ తీవ్రత కలిగి ఉంటే ,ఆ సుఖం వాంచితమా ..కాదా..అని అనిపించేసింది .
ఇదొక సందేహం కూడానా ఏమిటి దాని పేరే కర్మ అని ఆలోచించుకున్నానా, తర్వాత పేజీల్లో దానికి మిల్ ఇలా సమాధానమిచ్చాడు .
అత్యున్నత సుఖాలు అధమ సుఖాల గురించి చెప్తూ j.s.mill ..''it is better to be a human being dissatisfied than a pig satisfied ;better to be a socrates dissatisfied than a fool satisfied .and if the fool or the pig is of a different opinion it is because they only know their own side of the question .the other party to the comparision knows both sides .'అంటాడు
జంతువులు ,మూర్ఖులు ఇంద్రియ సంబంధ సుఖాలు వాంచిస్తారు .అయితే అత్యున్నత అధమ సుఖాలు తెలిసిన వారు సుఖాల విలువను సరిగా అంచనా వేయగలరు .అటువంటి వారు అత్యున్నత సుఖాన్ని వాంచిస్తారు .గౌరవనీయ భావనలు గుర్తించ లేని వారు ,మానసిక బలహీనులు ,ఇంద్రియ లోలురు అధమ సుఖాలను కోరుకుంటారు అనే వాస్తవాన్ని అంగీకరిస్తాడు మిల్ .